SELF-ONDERSOEKING – Charles Spurgeon
Inleiding tot Self-Ondersoek
“Examineer julle self of julle in die geloof is. Toets julle self. Weet julle nie van julle self nie, dat Jesus Christus in julle is, tensy julle verwerptes is?” 2 Korintiërs 13:5.
Ek het beplan om julle hierdie oggend toe te spreek vanuit die derde titel wat aan ons geseënde Verlosser in die vers gegee word wat ons al twee keer oor oorweeg het—“Wonderbaar, Raadsman, die Almagtige God.” Maar as gevolg van intens pyn en voortdurende siekte, het ek nie in staat was om my gedagtes saam te bring nie, en daarom voel ek verplig om julle aan te spreek oor ‘n onderwerp wat dikwels op my hart was, en nie selde op my lippe nie, en oor wat ek durf sê, ek het al ‘n baie groot proporsie van hierdie gehoor al gewaarsku. Jy sal die teks vind in die 13de hoofstuk van die tweede brief aan die Korintiërs, by die vyfde vers—“Examineer julle self of julle in die geloof is. Toets julle self. Weet julle nie van julle self nie, dat Jesus Christus in julle is, tensy julle verwerptes is?”—’n ernstige teks wat ons nie te dikwels of te indringend kan preek nie, of te gereeld oor kan mediteer.
Die Korintiërs en Die Kritici van Die Apostels
Die Korintiërs was die kritici van die apostels se era. Hulle het groot lof vir hulle eie vaardigheid in leer en in taal gehad en soos meeste mense wat wys in hulle eie oë is, het hulle ‘n verkeerde gebruik van hulle wysheid en geleerdheid gemaak—hulle het begin om die apostel Paulus te kritiseer! Hulle het sy styl gekritiseer. “Sy briewe,” het hulle gesê, “is gewigtig en kragtig, maar sy liggaamlike teenwoordigheid is swak en sy spraak is minagtend.” Nee, nie tevrede met dit nie, het hulle selfs sy apostelskap ontken, en vir eers in sy lewe het die apostel Paulus homself verplig gevoel om “’n dwaas in roem te wees. Want,” sê hy, “julle het my gedwing: ek moes deur julle geprys gewees het: want in niks is ek agter die mees vooraanstaande apostels nie, alhoewel ek niks is nie.” Die apostel het twee briewe aan hulle geskryf—in albei moes hy hulle vermaan terwyl hy homself verdedig, en toe hy sy opponente heeltemal ontwapen het en die swaard van hulle kritiek uit hulle hande geruk het, het hy dit teen hulle eie bors gedraai, en gesê: “Examineer julle self.”
Self-Ondersoek as ‘n Noodsaak
Jy het my leerstelling bevraagteken. Examineer of jy in die geloof is! Jy het my apostelskap bevraagteken. Bewys julleself! Gebruik die magte wat julle so verkeerdelik op my uitgeoefen het, vir ‘n kort tydjie, op jul eie karakters! En nou, liewe vriende, die fout van die Korintiërs is die fout van die huidige tyd. Laat niemand van julle, soos hy uit die huis van God gaan, vir sy buurman sê: “Hoe het jy die prediker gekry? Wat het jy van die preek hierdie oggend gedink?” Is dit die vraag wat jy moet vra wanneer jy uit die huis van God vertrek? Kom jy hierheen om God se dienaars te oordeel? Ek weet dit is ‘n klein ding vir ons om beoordeel te word deur die oordeel van mense—ons oordeel is van die Here ons God—by ons eie Meester sal ons staan of val! Maar o mense, jy moet ‘n vraag vra wat meer nuttig is vir jouself as hierdie! Jy moet sê, “Het sulke-en-sulke ‘n uitspraak nie na my toe gekom nie? Het dit nie presies ooreenstem met my toestand nie? Was dit nie ‘n bestraffing wat ek verdien nie; ‘n woorde van bestraffing of van vermaning? Laat ek dit wat ek gehoor het, vir myself neem, en laat ek nie die prediker oordeel nie, want hy is God se boodskapper na my siel—ek het hierheen gekom om deur God se Woord beoordeel te word en nie self oor God se Woord te oordeel nie!”
Ondersoek onsself
Maar aangesien daar in al ons harte ‘n groot agtergrond is teen selfondersoek, sal ek myself vir ‘n paar minute hierdie oggend inspan om opreg vir myself en vir julle almal aan te spoor om onsself te ondersoek—of ons in die geloof is of nie. Eerstens, sal ek my teks uitlee. Tweedens, sal ek dit beklemtoon. En derdens, sal ek probeer om julle te help om dit in praktyk te bring hier en op die oomblik.
I. Die Uitleg van die Teks
Eerstens, sal ek my teks uitlee. Alhoewel dit in werklikheid geen uiteensetting nodig het nie, want dit is baie eenvoudig, mag ons harte deur dit te bestudeer en dit te besin, meer diep geraak word deur die aangrypende beroep wat dit maak. “Examineer julle self.” Wie verstaan nie die woord examineer nie? En tog, deur ‘n paar voorstelle mag jy die betekenis daarvan meer volledig verstaan. “Examineer.” Dit is ‘n akademiese idee. ‘n Seun het vir ‘n sekere tyd by die skool gegaan en sy onderwyser sit hom deur sy pas—hy ondervra hom om te sien of hy enige vordering gemaak het—of hy enigiets weet. Christen, kategiseer jou hart! Vra dit om te sien of dit gegroei het in goddelike genade—vra dit om te sien of dit enige kennis van lewende godsdiens het of nie. Examineer dit—laat jou hart deur ‘n streng ondersoek gaan om te sien wat dit weet en wat dit nie weet nie deur die leer van die Heilige Gees.
‘n Militêre Idee
Weer—dit is ‘n militêre idee. “Examineer julle self,” of toets julleself. Gaan deur die rang en file van jou aksies en ondersoek al jou motiewe. Net soos die kaptein op herhalingsdag nie net tevrede is om die manne van ‘n afstand af te sien nie, maar die bykomstighede van hulle moet nagaan, so moet jy sorgvuldig na jouself kyk—ondersoek jouself met die meeste sorg en aandag.
‘n Regslike Idee
En weer, dit is ‘n regslike idee. “Examineer julle self.” Jy het die getuie gesien in die getuieboks toe die prokureur hom ondervra het, of soos ons dit het, kruis-ondervra. Nou, merk op—nooit was daar ‘n bedrieër minder betroubaar of meer bedrieglik as jou eie hart nie! En soos wanneer jy ‘n dishonest persoon kruis-ondervra—een wat ander motiewe het om te dien—stel jy lokvalle vir hom om hom te probeer ontbloot in ‘n leuen—so moet jy jou eie hart behandel! Vra dit terug en vorentoe, hierdie manier en daardie manier, want as daar ‘n ontsnappingsgat is; as daar enige voorwendsels vir selfmisleiding is, wees verseker dat jou verraderlike hart gereed is om daarvan gebruik te maak!
‘n Reisiger se Idee
En nog een—dit is ‘n reisiger se idee. Ek vind in die oorspronklike, dit het hierdie betekenis—“Gaan reg deur julleself.” Soos ‘n reisiger wat ‘n boek oor ‘n land moet skryf, is hy nie tevrede om net rondom die grense daarvan te beweeg nie, maar hy gaan, soos dit was, van Dan tot Berseba, hy gaan reg deur die hele land! Hy klim op die bergtop waar hy sy voorkop in die sonlig was, hy gaan in die diepe dale af waar hy net die blou lug kan sien soos ‘n strook tussen die hoë bergrand. Hy is nie tevrede om net die breë rivier te bekyk tensy hy dit na die fontein terugvolg van waar dit ontstaan nie. Hy sal nie tevrede wees met die kyk na die produkte van die oppervlak van die aarde nie, maar hy moet die minerale ontdek wat binne die aarde lê! Nou, doen dieselfde met jou hart! “Examineer julle self.” Gaan reg deur julleself van die begin tot die einde. Staan nie net op die berge van jou openbare karakter nie, maar gaan na die diepe dale van jou private lewe! Wees nie tevrede om net op die breë rivier van jou uiterlike aksies te beweeg nie, maar volg die nou rill totdat jy jou geheime motief ontdek! kyk nie net na jou prestasie wat maar die produk van die grond is nie, maar grawe in jou hart en ondersoek die lewende beginsel!
II. Die Beklemtoning van die Teks
Die tweede punt was om die teks te beklemtoon. Ek het dit bewys. Nou moet ek dit beklemtoon. En hier kom die groot uitdaging. Mag die Gees van die lewende God die swaard in tot die diepste hilt inbring hierdie oggend, sodat die mag van God in elke hart gevoel mag word, wat die niere deursoek en probeer!
“Examineer julle self of julle in die geloof is.” “Examineer julle self,” eerstens, omdat dit van die allerhoogste belang is. Klein handelaars mag koperstukke oor die toonbank neem sonder veel ondersoek. Maar wanneer dit kom by goud, sal hulle dit deeglik aandagtig klop, want hulle kan dit nie bekostig om ‘n souverein uit hul klein wins te verloor nie! En as dit kom by ‘n vyf pond note, sal hulle dit angstig teen die venster opneem om te kyk of die watermerk daar is en of alles reg is, want dit mag vernietiging wees vir die man as hy so ‘n groot som geld verloor! Ah, maar handelaars en ambagsmanne, as jy mislei word oor die saak van jou eie siel, is jy werklik mislei! Kyk goed na die titelakte van jou eiendom. Kyk goed na jou lewensversekeringspolisse en al die besigheid wat jy doen. Maar onthou, al die goud en silwer wat jy het, is maar soos die oorblyfsels en skuim van die oond in vergelyking met die saak wat nou ter sprake is. Dit is jou siel, jou eie siel, jou nooit-sterwende SIEL! Sal jy dit waak? In tye van paniek, sal mense min hulle medemens vertrou. Ek sou wou God daar was ‘n paniek vandag, sodat geen man homself sou vertrou nie. Jy mag jou medemens baie veiliger vertrou as wat jy jouself kan vertrou. Sal jy dink, broeders en susters, wat jou siel is? “Die lewe is meer as voedsel en die liggaam meer as klere.” Maar die siel is net so veel meer om rekening mee te hou as die liggaam, soos die liggaam belangriker is as die klere. Hier is my klere—laat ek van my kleredrag beroof word. As my liggaam veilig is, wat maak dit saak? En wat is my liggaam, na alles, as dit nie die lap is wat my siel beskerm en bedek nie? Laat dit siek wees, laat dit soos ‘n verwerkte kledingstuk wees—ek kan bekostig om my liggaam te verloor. Maar, O God, ek kan nie bekostig om my siel in die hel gewerp te hê nie! Wat ‘n vreeslike gevaar is dit wat jy en ek loop, as ons onsself nie ondersoek nie! Dit is ‘n ewige gevaar! Dit is ‘n gevaar van hemel of hel, van God se ewige guns, of van Sy ewige vloek! Dit is reg dat die apostel gesê het, “Examineer julle self.”
Self-Ondersoek as ‘n Dringende Noodsaak
Weereens—”Examineer julle self” omdat as jy ‘n fout maak, jy dit nooit weer sal kan regmaak nie, behalwe in hierdie wêreld. ‘n Bankrot kan dalk ‘n fortuin verloor en tog ‘n ander maak. Maar maak geestelike bankrotskap—geestelike bankrotskap—in hierdie lewe en jy sal nooit weer die kans kry om vir die hemel te handel nie! ‘n Groot generaal mag een geveg verloor, maar met vaardigheid en moed kan hy sy eer herstel deur ‘n ander geveg te wen. Maar as jy in die geveg van hierdie lewe verloor, sal jy nie meer jou wapenrusting kan aanskaf nie—jy is vir ewig verslaan! Die dag is verlore en daar is geen hoop dat jy dit ooit weer kan terugwen of selfs die poging kan aanwend nie. Nou of nooit, man, vrou! Onthou dit! Jou siel se ewige toestand hang af van wat jy vandag besluit! Laat jou tyd nie verlore gaan nie; mors nie jou vermoëns nie, neem jou godsdiens op ‘n tweedehandse basis—van jou priester, jou predikant, of jou vriend—en in die volgende wêreld sal jy vir ewig die fout betreur, maar jy sal geen hoop hê om dit reg te stel nie— “Vas is hulle ewige toestand! As die mens sou bekeer, is dit dan te laat! Daar is geen daad van vergifnis wat in die koue graf verbygaan nie— Maar duisternis, dood en lang wanhoop heers in ewige stilte daar!”
Self-Ondersoek en Die Misleiding van Die Mense
“Examineer julle self,” weereens, omdat baie mense mislei is. Dit is ‘n saak wat ek op my eie gesag sal bevestig, seker dat elkeen van julle dit deur eie waarneming sal kan bevestig. Hoeveel mense in hierdie wêreld dink hulle is goddelik wanneer hulle nie is nie? Jy het in die kring van jou vriende mense wat ‘n professie maak waarvan jy dikwels verbaas staan, en wonder hoe hulle dit durf doen! Vriend, as ander mislei is, kan jy nie ook mislei wees nie? As sommiges hier en daar in ‘n fout val, mag jy dit ook doen? Is jy beter as hulle? Nee, glad nie! Jy mag ook mislei wees. Ek dink ek sien die rotse waarop baie sieles verlore gegaan het—die rotse van voorspelbaarheid en die sirenegedug van selfvertroue wat jou na daardie rotse vanoggend lok! Stop, matroos, stop, ek smeek jou! Laat daardie verbleikte bene jou keer. Baie het verlore gegaan; baie is nou verlore en huil vir hulle ewige verwoesting—en hul verlies kan na niks meer as dit opgespoor word nie—dat hulle nooit onsself ondersoek het nie of hulle in die geloof was.
Die Essensie Van Self-Ondersoek: Gaan Na Jouself
En hier wil ek na elkeen van julle wat nou teenwoordig is appèl maak. Moet nie vir my sê jy is ‘n ou kerk-lid nie. Ek is bly om dit te hoor, maar ek smeek jou steeds, examineer jouself, want ‘n man mag ‘n professor van godsdiens wees vir 30 of 40 jaar, en tog kan daar ‘n proef wees wanneer sy godsdiens uiteindelik gebroke word en bewys word as ‘n rottende tak in die bos! Moet nie vir my sê jy is ‘n diaken—jy mag wees, maar jy mag dalk demonies mislei wees! Ja, en fluister nie vir my sê jy is ‘n predikant nie. My broeders in die bediening—ons mag ons kasoks aflê en die gordels van vlamme in die hel dra! Ons mag uit ons kansel gaan nadat ons ander dit geleer het wat ons nooit self geweet het nie en moet by die ewige gekerm aansluit van siele wat ons geslaag het om te mislei! Mag God ons red van so ‘n lot as dit!
Die Finale Proef en Skrifbeskouing
Maar laat geen man sy arms vou en sê, “Ek hoef nie onsself te ondersoek nie.” Daar is nie ‘n man hier of oral, wat nie ‘n goeie rede het om homself vandag te toets en te probeer nie! Verder—examineer julle self omdat God julle sal ondersoek. In die hand van God is die skaal en die balans. Jy sal nie in die hemel geneem word vir wat jy sê jy is nie. Maar jy sal geweeg word—elkeen van julle sal in die skaal geplaas word! Wat ‘n oomblik sal dit wees met my en met jou wanneer ons in die groot skaal van God staan!
“Examineer julle self of julle in die geloof is.” “Examineer julle self,” eerstens, omdat dit van die allerhoogste belang is. Klein handelaars mag koperstukke oor die toonbank neem sonder veel ondersoek. Maar wanneer dit kom by goud, sal hulle dit deeglik aandagtig klop, want hulle kan dit nie bekostig om ‘n souverein uit hul klein wins te verloor nie! En as dit kom by ‘n vyf pond note, sal hulle dit angstig teen die venster opneem om te kyk of die watermerk daar is en of alles reg is, want dit mag vernietiging wees vir die man as hy so ‘n groot som geld verloor! Ah, maar handelaars en ambagsmanne, as jy mislei word oor die saak van jou eie siel, is jy werklik mislei! Kyk goed na die titelakte van jou eiendom. Kyk goed na jou lewensversekeringspolisse en al die besigheid wat jy doen. Maar onthou, al die goud en silwer wat jy het, is maar soos die oorblyfsels en skuim van die oond in vergelyking met die saak wat nou ter sprake is. Dit is jou siel, jou eie siel, jou nooit-sterwende SIEL! Sal jy dit waak? In tye van paniek, sal mense min hulle medemens vertrou. Ek sou wou God daar was ‘n paniek vandag, sodat geen man homself sou vertrou nie. Jy mag jou medemens baie veiliger vertrou as wat jy jouself kan vertrou. Sal jy dink, broeders en susters, wat jou siel is? “Die lewe is meer as voedsel en die liggaam meer as klere.” Maar die siel is net so veel meer om rekening mee te hou as die liggaam, soos die liggaam belangriker is as die klere. Hier is my klere—laat ek van my kleredrag beroof word. As my liggaam veilig is, wat maak dit saak? En wat is my liggaam, na alles, as dit nie die lap is wat my siel beskerm en bedek nie? Laat dit siek wees, laat dit soos ‘n verwerkte kledingstuk wees—ek kan bekostig om my liggaam te verloor. Maar, O God, ek kan nie bekostig om my siel in die hel gewerp te hê nie! Wat ‘n vreeslike gevaar is dit wat jy en ek loop, as ons onsself nie ondersoek nie! Dit is ‘n ewige gevaar! Dit is ‘n gevaar van hemel of hel, van God se ewige guns, of van Sy ewige vloek! Dit is reg dat die apostel gesê het, “Examineer julle self.”
Self-Ondersoek as ‘n Dringende Noodsaak
Weereens—”Examineer julle self” omdat as jy ‘n fout maak, jy dit nooit weer sal kan regmaak nie, behalwe in hierdie wêreld. ‘n Bankrot kan dalk ‘n fortuin verloor en tog ‘n ander maak. Maar maak geestelike bankrotskap—geestelike bankrotskap—in hierdie lewe en jy sal nooit weer die kans kry om vir die hemel te handel nie! ‘n Groot generaal mag een geveg verloor, maar met vaardigheid en moed kan hy sy eer herstel deur ‘n ander geveg te wen. Maar as jy in die geveg van hierdie lewe verloor, sal jy nie meer jou wapenrusting kan aanskaf nie—jy is vir ewig verslaan! Die dag is verlore en daar is geen hoop dat jy dit ooit weer kan terugwen of selfs die poging kan aanwend nie. Nou of nooit, man, vrou! Onthou dit! Jou siel se ewige toestand hang af van wat jy vandag besluit! Laat jou tyd nie verlore gaan nie; mors nie jou vermoëns nie, neem jou godsdiens op ‘n tweedehandse basis—van jou priester, jou predikant, of jou vriend—en in die volgende wêreld sal jy vir ewig die fout betreur, maar jy sal geen hoop hê om dit reg te stel nie— “Vas is hulle ewige toestand! As die mens sou bekeer, is dit dan te laat! Daar is geen daad van vergifnis wat in die koue graf verbygaan nie— Maar duisternis, dood en lang wanhoop heers in ewige stilte daar!”
Self-Ondersoek en Die Misleiding van Die Mense
“Examineer julle self,” weereens, omdat baie mense mislei is. Dit is ‘n saak wat ek op my eie gesag sal bevestig, seker dat elkeen van julle dit deur eie waarneming sal kan bevestig. Hoeveel mense in hierdie wêreld dink hulle is goddelik wanneer hulle nie is nie? Jy het in die kring van jou vriende mense wat ‘n professie maak waarvan jy dikwels verbaas staan, en wonder hoe hulle dit durf doen! Vriend, as ander mislei is, kan jy nie ook mislei wees nie? As sommiges hier en daar in ‘n fout val, mag jy dit ook doen? Is jy beter as hulle? Nee, glad nie! Jy mag ook mislei wees. Ek dink ek sien die rotse waarop baie sieles verlore gegaan het—die rotse van voorspelbaarheid en die sirenegedug van selfvertroue wat jou na daardie rotse vanoggend lok! Stop, matroos, stop, ek smeek jou! Laat daardie verbleikte bene jou keer. Baie het verlore gegaan; baie is nou verlore en huil vir hulle ewige verwoesting—en hul verlies kan na niks meer as dit opgespoor word nie—dat hulle nooit onsself ondersoek het nie of hulle in die geloof was.
Die Essensie Van Self-Ondersoek: Gaan Na Jouself
En hier wil ek na elkeen van julle wat nou teenwoordig is appèl maak. Moet nie vir my sê jy is ‘n ou kerk-lid nie. Ek is bly om dit te hoor, maar ek smeek jou steeds, examineer jouself, want ‘n man mag ‘n professor van godsdiens wees vir 30 of 40 jaar, en tog kan daar ‘n proef wees wanneer sy godsdiens uiteindelik gebroke word en bewys word as ‘n rottende tak in die bos! Moet nie vir my sê jy is ‘n diaken—jy mag wees, maar jy mag dalk demonies mislei wees! Ja, en fluister nie vir my sê jy is ‘n predikant nie. My broeders in die bediening—ons mag ons kasoks aflê en die gordels van vlamme in die hel dra! Ons mag uit ons kansel gaan nadat ons ander dit geleer het wat ons nooit self geweet het nie en moet by die ewige gekerm aansluit van siele wat ons geslaag het om te mislei! Mag God ons red van so ‘n lot as dit!
Die Finale Proef en Skrifbeskouing
Maar laat geen man sy arms vou en sê, “Ek hoef nie onsself te ondersoek nie.” Daar is nie ‘n man hier of oral, wat nie ‘n goeie rede het om homself vandag te toets en te probeer nie! Verder—examineer julle self omdat God julle sal ondersoek. In die hand van God is die skaal en die balans. Jy sal nie in die hemel geneem word vir wat jy sê jy is nie. Maar jy sal geweeg word—elkeen van julle sal in die skaal geplaas word! Wat ‘n oomblik sal dit wees met my en met jou wanneer ons in die groot skaal van God staan!
Charles Spurgeon